Chiến tranh Việt Nam luôn là đề tài có sức thu hút đối với các chính khách, nhà nghiên cứu lịch sử, diễn giả, sinh viên, học sinh... trong cũng như ngoài nước. Dù là ở vai trò nào, những ấn phẩm, công trình nghiên cứu của họ cũng khơi gợi nhiều vấn đề, nhiều suy nghĩ để chúng ta nhìn nhận và suy ngẫm. Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh xin được giới thiệu một số ấn phẩm xoay quanh đề tài “Chiến tranh Việt Nam” để bạn đọc tham khảo và nghiên cứu thêm

“Sự phòng thủ của Mỹ phải vươn tới Triều Tiên, Đài Loan và Đông Dương” – đó là Tuyên bố của Tổng thống Truman vào ngày 26/5/1952.

“Nếu mất Đông Dương thì Miến Điện cũng không thể bảo vệ được mà Mã Lai cũng không còn. Chúng ta cũng không thể còn nhận được của Indonexia cao su, tungsten mà chúng ta rất cần thiết. Ấn Độ sẽ bị tràn ngập và thế giới tự do sẽ không còn giữ được xứ Đông Dương giàu có nữa” – Diễn văn ngày 21/8/1953 của Tổng thống Mỹ Eisenhower tại Hội nghị hàng năm của thống đốc các bang.

Hiệp định Genève được ký kết năm 1954 chấm dứt hơn gần 100 năm đô hộ của Pháp ở Việt Nam, nhưng chính quyền Mỹ đã thay thế Pháp nhảy vào miền Nam, lấy miền Nam làm tiền đồn chống Cộng sản ở Đông Nam Á. Tham vọng đó của Mỹ được thể hiện qua từng bước can thiệp vào chiến tranh Việt Nam khi gần 80% chiến phí viện trợ cho Pháp ở Đông Dương; dựng nên chính phủ Cộng hòa miền Nam Việt Nam, đưa quân viễn chinh tham chiến với phương tiện chiến tranh hiện đại. Tổng thống Truman - vị Tổng thống đầu tiên dính líu đến Việt Nam, sau 8 năm ở Nhà trắng đã để lại cho những tổng thống kế nhiệm, mà người tiếp theo là Eisnehower “bàn cờ Domino” về chính sách “bảo vệ nền an ninh của Hoa Kỳ”, chia sẻ trách nhiệm ngăn chặn cộng sản ở Đông Dương với nước Pháp. Nhưng thực tế lịch sử đã chứng minh, đây chỉ là một bước tạm thời nhằm chuẩn bị chính sách chiến tranh lạnh chống Liên Xô và các nước dân chủ nhân dân Trung và Đông Âu. Âm mưu lâu dài của Mỹ là lợi dụng sự suy yếu của các nước đồng minh phương Tây sau chiến tranh thế giới thứ hai để từng bước len chân vào các nước thuộc địa, độc chiếm mọi quyền lợi, xây dựng nên chế độ thực dân kiểu mới, tạo nên những “vành đai ngăn chặn cộng sản” từ Đông sang Tây trong chiến lược toàn cầu phản cách mạng.

Năm chương của tác phẩm sẽ cung cấp cho bạn đọc những tư liệu quý về bối cảnh, những chính sách, toan tính đầu tiên của Mỹ khi thực hiện cuộc chiến tranh xa xôi ở Việt Nam, những khía cạnh về chiến tranh Việt Nam thông qua các cuộc hội đàm, các tài liệu mật. Đồng thời, thông qua các sự kiện được trình bày rõ ràng, phân tích súc tích, bạn đọc cũng sẽ có góc nhìn thú vị về những toan tính trên bàn cờ chính trị của Mỹ đối với khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Tác giả Trần Trọng Trung.

Nhà xuất bản Văn nghệ Tp. Hồ Chí Minh, Năm 1986